Medidas paternolifilias. Garda e custodia
Garda e Custodia exclusiva
Ostenta la guarda y custodia exclusiva, el progenitor que convive de forma estable con los hijos y es el responsable de su cuidado cotidiano y deber tenerlos en su compañía, mientras que el otro progenitor goza del derecho a visitarlos y comunicar con ellos, por medio del tradicionalmente llamado régimen de visitas o régimen de comunicaciones y estancias.
Contido
La guarda y custodia sobre los hijos comprende el ejercicio ordinario de la patria potestad, derivada de la convivencia con un determinado progenitor, quien debe encargarse de velar por los hijos, educarles, alimentarles y darles una formación integral. Estas potestades se refieren únicamente a la administración ordinaria y cuidado sobre los menores, que le habilitan para tomar las decisiones precisas dentro de la normal convivencia con los mismos.
Sin embargo, no puede excederse de dicho ámbito, pues las decisiones con carácter general, corresponden al ejercicio conjunto de la patria potestad sobre los hijos, que es un derecho de ambos progenitores.
Las relaciones entre progenitores e hijos han de garantizarse sobre la base del principio del interés del menor.
Cualquier resolución judicial que deba resolver un conflicto entre los progenitores en relación con los hijos menores, debe dictarse teniendo en cuenta el interés de estos.
Pacto de relacións familiares
Nos procedementos de mutuo acordo, cando existan fillos menores de idade, os proxenitores deberán someter a aprobación xudicial un pacto de relacións
familiares (que supón unha nova denominación do tradicional convenio regulador do Dereito estatal), no que se fixaron os termos das súas novas relacións familiares cos fillos, e que debe conter, como mínimo, os acordos que alcanzasen respecto dos seguintes aspectos relacionados coa súa vida familiar:
- O réxime de convivencia ou de visitas cos fillos.
- O réxime de relación dos fillos cos seus irmáns, avós e outros parentes ou persoas achegadas.
- O destino da vivenda e o ajuar familiar.
- A achega de cada proxenitor aos gastos ordinarios dos fillos, os criterios da súa actualización, garantías de pago e a previsión de gastos extraordinarios e a achega de cada proxenitor aos mesmos.
- A liquidación, cando cumpra do réxime económico matrimonial.
- No seu caso, a asignación familiar compensatoria.
Este pacto require para a súa eficacia aprobación xudicial, unha vez oído o Ministerio Fiscal e, no seu caso, os irmáns, parentes e achegados no que lles afecte.
O xuíz pode denegar en todo ou en parte a aprobación do pacto respecto daqueles aspectos que sexan contrarios a normas imperativas ou cando considere que non queda suficientemente preservado o interese dos menores.
Neste caso, conceder un prazo aos proxenitores para que lle presenten un novo ou, no seu caso, limitado aos aspectos non aprobados. Tras iso, presentouse ou non novo pacto, o xuíz resolverá o procedente.
O pacto pode modificarse ou extinguirse por mutuo acordo dos cónxuxes, polas causas que figuren no propio pacto, por sobrevir circunstancias relevantes, por iniciativa do Ministerio Fiscal (na súa función de protección dos dereitos dos menores), por privación, suspensión ou extinción da autoridade familiar dun dos proxenitores e por incumprimento grave e reiterado das obrigacións contidas no mesmo.
Garda e custodia compartida
A garda e custodia compartida supón a convivencia alterna do menor cun ou outro proxenitor. Este sistema conleva unha determinación especial na adopción do resto de medidas paterno-filiais (pensión alimenticia e uso da vivenda familiar, principalmente) directamente relacionado coa particularidade do sistema.
Nada di o Código Civil de como haberá de levarse a cabo dita garda e custodia, nin dos tempos de permanencia dos fillos con cada proxenitor, nin sobre o uso da vivenda, nin sobre a forma de contribuír aos alimentos, debendo pois acudir ao sentido común e á xurisprudencia, para poder determinar as formas de configurar o devandito dereito. En calquera caso, o réxime de garda e custodia compartida debe proporcionar aos menores unha estabilidade alternativa con ambos os proxenitores, sen sometelos a situacións incómodas nas súas actividades escolares, extraescolares ou persoais e durante a semana.
Se ambos os proxenitores deciden que a mellor forma de atender o interese dos seus fillos tras a ruptura familiar é compartir as facultades diarias que entrañan a garda e custodia sobre os mesmos, poderán determinar que a mesma sexa compartida entre ambos.
A custodia compartida debe ser solicitada por ambos os proxenitores e ha de propoñerse no convenio regulador que vai regular todos os aspectos da ruptura do matrimonio ou da parella.
Tamén é posible que no transcurso do procedemento os proxenitores cheguen a un acordo.
Ausencia de acordo
Este pacto require para a súa eficacia aprobación xudicial, unha vez oído o Ministerio Fiscal e, no seu caso, os irmáns, parentes e achegados no que lles afecte.
Esta posibilidade que estableceu que a custodia compartida
ha de ser a forma normal de exercer a responsabilidade parental sobre os fillos, levou a que na actualidade a gran maioría dos proxenitores insten ante os tribunais devandito modelo de custodia. Entrar a considerar a custodia compartida só se ambos os proxenitores están de acordo sería como outorgar un dereito de veto a unha das partes, a cal non tería máis que opoñerse ou potenciar o conflito para lograr o seu obxectivo, e evitala.
O que se pretende con esta posibilidade é garantir ou protexer o interese do menor pois, aínda que é certo que ten dereito a relacionarse con ambos os proxenitores, non o é menos que só cabe recoñecerllo se non se lesionan os seus dereitos fundamentais á integridade física e psicolóxica, liberdade, educación, intimidade, etc.
