DEVOLUCIÓN DA COMISIÓN DE APERTURA DA HIPOTECA.

Cando se asina un crédito con garantía hipotecaria, a entidade financeira soe introducir unha cláusula na escritura de préstamo pola que a persoa consumidora ten que pagar unha porcentaxe do diñeiro prestado en concepto de “comisión de apertura”.

Esta porcentaxe que se paga ao banco polo feito de conceder a hipoteca adoita variar entre o 0,25% ao 1% da contía do crédito. Realmente esta comisión de apertura non soe obedecer a ningún gasto real pola xestión da hipoteca, a pesar de que os Bancos sosteñan que o devandito importe remunera gastos do estudo de viabilidade para a concesión do préstamo. 

O Tribunal de Xustiza da Unión Europea pronunciouse sobre a validez ou nulidade por abusiva da cláusula de comisión de apertura dun crédito con garantía hipotecaria na Sentenza do 16 de xullo de 2020, declarando o seguinte:

1. 1. 1. A comisión de apertura non pode considerarse unha prestación esencial dun préstamo hipotecario polo mero feito de que tal comisión estea incluída no custo total.
         

          

      2. O xulgado nacional debe levar a cabo o control de transparencia da devandita cláusula.
         

          

      3. A lexislación impón que a cláusula en cuestión sexa comprensible para a consumidora non so nun plano gramatical, senón tamén que o contrato expoña de maneira transparente o funcionamento concreto do mecanismo ao que se refire a cláusula de que se trate, así como, no seu caso, a relación entre ese mecanismo e o prescrito por outras cláusulas, de xeito que a consumidora estea en condicións de valorar, baseándose en criterios precisos e intelixibles, as consecuencias económicas que se deriven para a mesma.
         

          

      4. O/A Xuíz/a nacional debe comprobar, tomando en consideración o conxunto de circunstancias ao redor da celebración do contrato, se a entidade financeira comunicou ao/á consumidor/a os elementos suficientes para que este/a adquira coñecemento do contido e do funcionamento da cláusula que lle impón o pago dunha comisión de apertura, así como da súa función dentro do contrato de préstamo. Deste xeito, o/a consumidor/a terá coñecemento dos motivos que xustifican a retribución correspondente a esta comisión, e poderá, así, valorar o alcance do seu compromiso e, en particular, o custo total do devandito contrato.
         

          

      5. Existe un desequilibrio importante entre as partes cando o banco non demostre que a comisión de apertura responde a servizos efectivamente prestados e a gastos que tivese que incurrir polo outorgamento da escritura.
         

Neste sentido xa se pronunciou a Sentenza da Audiencia Provincial das Palmas (Sección 4ª) de data 21 de xullo de 2020, declarando abusiva e por tanto nula a cláusula de comisión de apertura polo que procede a devolución do abonado por este concepto.  

O razoamento é o seguinte:

“Unha comisión de apertura non pode considerarse unha prestación esencial dun préstamo hipotecario polo mero feito de que tal comisión estea incluída no custo total deste (…) Nestas circunstancias, incumbe ao xuíz nacional comprobar, tomando en consideración o conxunto de circunstancias ao redor da celebración do contrato, se a entidade financeira ha comunicado ao consumidor os elementos suficientes para que este adquira coñecemento do contido e do funcionamento da cláusula que lle impón o pago dunha comisión de apertura, así como da súa función dentro do contrato de préstamo.

Deste xeito, o consumidor terá coñecemento dos motivos que xustifican a retribución correspondente a esta comisión (…) e poderá, así, valorar o alcance do seu compromiso e, en particular, o custo total do devandito contrato (…) unha cláusula dun contrato de préstamo celebrado entre un consumidor e unha entidade financeira que impón ao consumidor o pago dunha comisión de apertura pode causar en detrimento do consumidor, contrariamente ás esixencias da boa fe, un desequilibrio importante entre os dereitos e obrigacións das partes que se derivan do contrato, cando a entidade financeira non demostre que esta comisión responde a servizos efectivamente prestados e gastos nos que incorrese, extremo cuxa comprobación incumbe ao órgano xurisdicional remitente”, Sentenza do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (Sala Cuarta) do 16 de xullo de 2020.

No presente caso, NON SE ACREDITOU A INFORMACIÓN  PRECONTRACTUAL previa relativa á comisión de apertura. aínda que é clara, NON SUPERARÍA O DOBRE CONTROL DE TRANSPARENCIA. Igualmente falta a proba necesaria acerca dos servizos efectivamente prestados e gastos incorridos. Procede decretar a súa NULIDADE CON DEVOLUCIÓN DAS SUMAS ABONADAS”. 

Polo tanto, con esta recente Sentenza ditada polo TXUE, abriuse a posibilidade para as consumidoras de que se declare a nulidade da cláusula de comisión de apertura da hipoteca e se devolvan as cantidades abonadas por ese concepto.