Qué é unha cláusula chan?
Revisa a cláusula que establece ou tipo de interese non teu préstamo hipotecario, normalmente a CLÁUSULA TERCEIRA BIS. TIPO DE INTERESE VARIABLE “En ningún caso o tipo de interese nominal anual resultante de cada variación poderá ser superior ao 12,50% nin inferior ao 3,50%(…)”.
Esta disposición establece un tipo mínimo de referencia e constitúe unha cláusula limitativa a a variabilidade do tipo de interese, coñecida como ‘’cláusula adoito’’, a cal non aparece identificada como tal, pois non se designa co nome que coloquialmente se lle coñece: cláusula adoito, o que podería posibilitar ser detectada por o consumidor, senón que aparece difuminada dentro do apartado destinado aos intereses ordinarios, sen ningún tipo de epígrafe nin advertencia de a súa esixencia e sen que en a súa redacción destáquese nada, en orde aos seus caracteres gráficos.
Esta redacción fai totalmente ilocalizable dita cláusula para un consumidor medio que accede ao préstamo con garantía hipotecaria. Ademais, a cambio, e para que o consumidor crea que exista unha contraprestación, inclúese unha cláusula de máximos ou ‘’teito’’, que supoñería que, ante unha subida dos tipos de interese, prodúzase un suposto beneficio para o consumidor e un prexuízo para a entidade, xa que non poderá aplicar un interese superior a aquel que se establece.
Con todo, a cláusula que impide a subida de tipos de interese faio a partir dun feito absoluta e totalmente irreal: que os tipos de interese suban do 12,50%. Este teito non se aplica nunca en a vida do contrato, sendo as entidades financeiras coñecedoras de que o interese aplicable nunca superaría ese 12,50%, en consecuencia, non existe operatividade práctica da indicada cláusula teito
Por qué son nulas as cláusulas chan?
Exercitarase a acción de nulidade da cláusula chan integrada no contrato de préstamo hipotecario, a cal constitúe unha condición xeral de contratación definida na Lei sobre Condicións Xerais da Contratación (LCGC).
As mesmas se conceptúan como ”as cláusulas predispostas cuxa incorporación ao contrato sexa imposta por unha das partes, con independencia da autoría material das mesmas, da súa aparencia externa, da súa extensión e de calquera outras circunstancias, sendo redactadas coa finalidade de ser incorporadas a unha pluralidade de contratos.”
Así, por unha banda, a entidade financeira redacta unilateralmente o contrato, e, sen alternativa algunha para o consumidor, inclúe as cláusulas que considera convenientes;
negociando unicamente a suma prestada, as cotas e os prazos de devolución en función do interese fixo ou variable. Negociación individual que non exclúe a aplicación da normativa citada.
Conforme ao art. 82.1 (LCGC) son cláusulas abusivas “todas aquelas estipulacións non negociadas individualmente e todas aquelas prácticas non consentidas expresamente que, en contra das esixencias da boa fe causen, en prexuízo do consumidor e usuario, un desequilibrio importante dos dereitos e obrigacións das partes que se deriven do contrato.”
No caso concreto das cláusulas chan debe existir unha proporción entre a “comunicación”; que fixese a entidade financeira do contido da cláusula e “a súa importancia no desenvolvemento razoable do contrato.”
As entidades danlles un tratamento impropiamente secundario, tendo en conta de que as cláusulas “non chegaban a afectar de maneira directa ás preocupacións inmediatas dos prestatarios, o que incide en falta de claridade da cláusula, ao non ser percibida polo consumidor como relevante ao obxecto principal do contrato.”
A razón de que a cláusula chan deba ser obxecto dunha “especial” comunicación ao cliente é que o seu efecto máis ou menos pronunciado segundo os tipos en vigor e segundo a “altura” do chan- é que “converte un préstamo a interese variable nun préstamo a interese mínimo fixo, que non poderá beneficiarse de todas as reducións que sufra o tipo de referencia (o euribor).”
É dicir, a cláusula chan pode inducir a erro ao cliente sobre un aspecto fundamental do contrato e levarlle a adoptar unha decisión irracional, isto é, elixir unha oferta cuxo tipo variable é inferior pero que, por efecto da cláusula-chan, en realidade éo a un tipo superior durante a vida do contrato que outra oferta do mercado a tipo variable “puro” cun diferencial superior, pero que se aproveita das baixadas no tipo de referencia ilimitadamente.
En qué consiste o procedemento xudicial?
A solicitude de nulidade de cláusulas abusivas tramitarase polo procedemento ordinario. Este procedemento iníciase mediante demanda que debe ser contestada pola entidade financeira nun prazo de 20 días, pasado este prazo cítase á partes a unha Audiencia Previa ao xuízo na que se tenta chegar a un acordo, e en caso de non ser isto posible proponse a proba para a súa práctica no acto do xuízo (interrogatorio das partes, proba documental, pericial, etc) e sinálase data para a súa celebración de acordo coa axenda do Xulgado que corresponda.
