En que consiste o descuberto en conta?
A regulación concreta desta figura de “descuberto tácito”, contense no art. 20 da Lei16/2011, de contratos de crédito ao consumo, do que resulta:
“(i) que entre a información que o prestamista debe proporcionar ao consumidor (en caso de “descuberto tácito importante”) figura a relativa a “as posibles penalizacións, gastos ou intereses de demora aplicables” – art. 20.3, d) -;
(ii) que en ningún caso poderá aplicarse aos créditos que se concedan en forma de descubertos aos que se refire este artigo un tipo de interese que dea lugar a unha taxa anual equivalente superior a 2,5 veces o interese legal do diñeiro”.
A memoria do servizo de reclamacións do Banco de España sinala que o descuberto en conta corrente supón, na práctica bancaria, unha “facilidade crediticia concedida polas entidades para permitir que se atendan pagos autorizados contra as contas dos seus clientes por encima dos saldos contables destas”.
Por iso é polo que a operación que consiste en facer cargos nunha conta con saldo insuficiente supoña unha operación de crédito, xa que se trata de conceder un crédito pola contía necesaria para facer o cargo correspondente.
Este servizo bancario tamén foi recoñecido normativamente na Lei 16/2011, do 24 de xuño, de contratos de crédito ao consumo no seu art. 4.1. Trátase dunha comisión distinta á comisión por reclamación de posicións debedoras ( STS566/2019, do 25 de outubro), pois cada unha delas retribúe servizos diferentes.
Cando poden as entidades bancarias cobras comisión por descuberto?
Para que as entidades poidan cobrar comisións deben cumprirse dous requisitos:
1. Que retribúan un servizo real prestado ao cliente e,
2. Que os gastos do servizo se realizaran efectivamente.
Baixo estas dúas premisas, as entidades bancararias non poden cobrar por servizos que non se soliciten o acepten
expresamente, y deberán informar persoalmente e por anticipado do importe que se vai a ter que pagar por ese servizo.
A improcedencia das comisións por descuberto debe declararse cando non se xustifica por parte da entidade financeira que aquelas obedecesen a servizo ou prestación de clase algunha.
É abusivo a cobranza simultánea de interese de demara e de comisión por descuberto
Debe necesariamente distinguirse entre intereses de demora e comisión de descuberto por responder a caracteres e finalidades diversas.
Así mentres a comisión de descuberto ten como finalidade a retribución dun servizo que se presta ao cliente, que na práctica supón unha nova concesión de crédito; os intereses de demora teñen unha finalidade indemnizadora dos danos e prexuízos causados pola morosidade ou incumprimento da obrigación de pago, conforme aos arts. 1.101 e 1.108 CC.
Partindo do criterio xeral que prohibe suxeitar un mesmo servizo a un dobre gravame retributivo, redundante por carecer dunha correlativa dobre contraprestación, a conclusión que se extrae é a imposibilidade legal de duplicidade ou solapamento de gravame dunhas mesmas cantidades e por uns mesmos períodos de tempo mediante a aplicación ou pagamento simultáneo de intereses de demora e de comisión de descuberto.
Neste sentido, as cantidades en que se concrete a concesión de novo crédito en que consiste o descuberto tácito en conta, non poden xerar, durante o período de tempo a que estean suxeitos á súa retribución mediante liquidacións periódicas de comisións de descuberto, o pagamento de intereses moratorios pois como moi ben sinala a STS do 15 de xullo de 2020 “Conforme ao art. 1101 CC, a mora do debedor xerará os correspondentes intereses moratorios, ao tratarse de débeda dineraria, pero a comisión non se inclúe na devandita previsión legal, debido a que non retribúe a simple morosidade, xa que en tal caso sería redundante cos intereses de demora (…)”.
Neste sentido, as cantidades en que se concrete a concesión de novo crédito en que consiste o descuberto tácito en conta, non poden xerar, durante o período de tempo a que estean suxeitos á súa retribución mediante liquidacións periódicas de comisións de descuberto, o pagamento de intereses moratorios pois como moi ben sinala a STS do 15 de xullo de 2020 “Conforme ao art. 1101 CC, a mora do debedor xerará os correspondentes intereses moratorios, ao tratarse de débeda dineraria, pero a comisión non se inclúe na devandita previsión legal, debido a que non retribúe a simple morosidade, xa que en tal caso sería redundante cos intereses de demora (…)”.
